CEZANIN ERTELENMESİ NEDİR ?
Hapis cezasının ertelenmesi, mahkeme tarafından yapılan yargılama neticesinde mahkumiyet kararıyla belirlenen hapis cezasının belli şartlar dahilinde cezaevinde infaz edilmesinden vazgeçilmesidir.
TCK madde 51 ile düzenlenen Cezanın Ertelenmesi kurumu; "(1) İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;
a) Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
b) Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması, gerekir." şeklindedir.
Yargılama neticesinde hapis cezası ile cezalandırılan bir kişi kural olarak cezasını cezaevinde infaz edecektir. Ancak, kanunlarımızdaki birtakım şartların bir arada gerçekleşmesi halinde bu durum farklı bir hal almaktadır. Şöyle ki, hükümlü kendisine verilen hapis cezasını cezaevinde infaz etmeyerek bu süreci belli şartlar altında denetim altında geçirecektir. Ancak bunun uygulanabilmesi için belli şartların varlığı gerekir.
CEZANIN ERTELENMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR ?
Hapis cezasının ertelenmesi, 5237 sayılı TCK’nun 51. maddesinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesine göre sanığa verilen hapis cezanın ertelenebilmesi için bazı birtakım şartların bir arada bulunması gerekir. Bunlar;
1-Sanığa hükmedilen ceza miktarı 2 yıl veya daha az hapis cezası olmalıdır. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır.
2-Hakkında yargılama neticesinde ceza erteleme kararı verilecek kişinin daha önce kasten işlenmiş bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması gerekir.
3-Sanığın yargılama esnasında tekrar suç işlemeyeceğine dair mahkemece bir kanaat oluşması gerekir.
4-Cezanın ertelenebilmesi için mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir.
HAPİS CEZASININ ERTELENMESİNİN MEMURLUĞA VE DİĞER KAMU GÖREVLERİNE ETKİSİ NEDİR ?
Hapis cezasının ertelenmesi halinde ortada bir mahkumiyet hükmü vardır. Nitekim, cezanın ertelenmesi kurumu hükümlünün belli bir süre denetim altında tutulması neticesinde cezanın cezaevi dışında infaz edilmesi anlamına gelmektedir. Hakkında hapis cezasının ertelenmesi kararı verilen kişinin cezası 1 yıldan fazla ise, ceza infaz edilene kadar memuriyet veya milletvekilliği gibi kamu görevlerine aday olması mümkün olmayacaktır.
BİR KİŞİ HAKKINDA KAÇ KEZ CEZA ERTELEME KARARI VERİLEBİLİR ?
Kişi hakkında ceza erteleme kararı verilebilmesi için TCK madde 51 ile de belirtildiği üzere, kişinin daha önceden kasten işlenen bir suçtan dolayı 3 aydan fazla mahkumiyeti olmamalıdır. Aksi halde cezanın ertelenmesi mümkün değildir. Ancak, eğer kişi hakkında daha önceden hiç adli sicil kaydı olmamasına rağmen aleyhine cezası kesinleşmeyen birden fazla davası varsa diğer koşulları da sağlamak kaydıyla tüm dosyaları hakkında ceza erteleme kararı verilebilir.