KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ ?
KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 116. Maddesi ile hüküm altına alınan konut dokunulmazlığının ihlali suçu 'Özgürlüğe Karşı suçlar' başlığı altında düzenlenmiştir.
İlgili kanun maddesi;
"(1)Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2)Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(3)Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
(4) Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur." şeklindedir.
İlgili kanun maddesine göre, konut dokunulmazlığının ihlali suçu; bir kimsenin kontuna veya konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak girmek veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmamak suretiyle oluşur. Örneğin, bir hırsızın başkasının evine girmesi konut dokunulmazlığının ihlali suçunu meydana getirecektir.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu ile, kişilerin konutunda ve bunların eklentilerinde herhangi bir kaygı ve korku taşımadan güvenle oturmasını, yaşamasını koruma altına almıştır.
KİME KARŞI KİM TARAFINDAN İŞLENEBİLİR ?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu genel bir suçtur. Yani bu suç herkes tarafından işlenebilmektedir. Konut dokunulmazlığının faili herkes olabilmektedir.
Yine kanun maddesinde özel bir nitelik aramadığından bu suçun mağduru da herkes olabilmektedir.
SUÇUN OLUŞMASINDA EYLEM NASIL GERÇEKLEŞTİRİLİR ?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun hareket ögesini, 'bir kimsenin konutuna veya konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak girmek' veya 'rıza ile girdikten sonra çıkmamak' oluşturmaktadır. Görüldüğü üzere suçun oluşmasında kişinin konuta sahibinin rızası dışında girmesi kadar sahibinin rızası ile girdikten sonra rızasına aykırı olarak çıkmamak da bu suçun oluşmasına sebep olacaktır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, icrai harekele işlenebileceği gibi ihmali hareketle de işlenebilmektedir. Örneğin, başkasının konutuna veya konutunun eklentilerine rızası ile girdikten sonra çıkmama durumunda, konut dokunulmazlığını ihlal suçu ihmali hareketle işlenmiş olur.
Konut dokunulmalığını ihlal suçunun oluşabilmesi için konutun sahibi olan kişinin rızasının olmaması gerekir. Nitekim konut sahibinin konutuna girildiğinden haberdar olmaması halinde de rızasının olmadığı varsayılır. Bu nedenle, konuta veya eklentilerine gizlice ya da hileyle girilmesi durumunda da bu suç oluşacaktır.
Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda bu kişilerden birisinin rızası suçun oluşmasına engel olur. Ancak, bunun için açıklanan rızanın meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇUNUN CEZASI NEDİR ?
Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası, TCK Madde 116/1'de; "Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." şeklinde belirtilmiştir. İlgili maddeden görüleceği üzere, suçun cezası mağdurun şikayeti üzerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Aynı kanun maddesinin 4. Fıkrasına göre ise suçun cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası şeklinde beliritlmiştir.
SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ
Kanunda düzenlenen nitelikli haller, suçun cezasını ağırlaştıran durumlardır. Konut dokunulmazlığını ihlal suçunda nitelikli haller TCK madde 119 ile düzenlenmiştir. Buna göre;
"Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun;
a) Silahla,
b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
e) Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle, işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır." şeklindedir.
KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇUNDA ŞİKAYET
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun TCK md.116/1-2-3 fıkralarının takibi şikayete bağlı suçlar kategorisindedir. Müşteki, şikayet hakkını şikayet süresi içerisinde kullanmak zorundadır. Nitekim şikayet süresi hak düşürücü niteliktedir. Aksi halde, konut dokunulmazlığını ihlal suçunun soruşturulması mümkün değildir. Şikayet süresi ise mağdurun fiilin işlendiğini ve fiili işleyen kişiyi öğrendiği tarihten başlamak üzere 6 aydır. Bu süre geçmekle şikayet süresi sona ermektedir.
KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇUNDA UZLAŞTIRMA
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun TCK md.116’da düzenlenen tüm fıkraları uzlaştırma kapsamında yer almaktadır. Nitekim, bu suçta taraflar arasında uzlaşma prosedürü uygulanması gerekmektedir. Bu sebeple suçun soruşturulması ve kovuşturulması için öncelikle taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanması gerekir. Taraflar uzlaşma ise o zaman soruşturmaya veya yargılamaya devam edilmesi gerekir.
