ADANA HAKSIZ ARAMA SUÇU, ŞARTLARI VE CEZASI NEDİR ?
HAKSIZ ARAMA
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "Hürriyete Karşı Suçlar" bölümünde düzenlenen 'Haksız Arama' suçu şu şekilde hüküm altına alınmıştır.
İlgili kanun maddesi;
"(1) Hukuka aykırı olarak bir kimsenin üstünü veya eşyasını arayan kamu görevlisine üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir." şeklindedir.
Sadece kamu görevlisi tarafından işlenebilen 'Haksız Arama' suçu özgü bir suçtur ve bir nevi görevin kötüye kullanılması suçunu meydana getirmektedir. Ancak, haksız arama suçunu oluşturan eylem, görevi kötüye kullanma suçunun özel ve bağımsız bir şekli olduğundan fail yalnızca 'Haksız Arama Suçu'ndan cezalandırılır. - Adana Ceza Avukatı
Haksız arama suçu ile korunan birden fazla hukuki değer söz konusudur. Haksız arama suçu ile korunan, 'İnsan Onuru', 'Kişi Dokunulmazlığı' ve 'Özel Yaşamın Gizliliği'dir. Olayın oluş ve şekline göre kişilerin üzerinin veya eşyalarının aranması, insan onuruna bir saldırı oluşturabileceği gibi kişi dokunulmazlığının uzantısı olan özel yaşamın gizliliğine de bir saldırı teşkil edebilmektedir. - Adana Ceza Mahkemeleri
HAKSIZ ARAMA SUÇUNUN UNSURLARI NELERDİR ?
Haksız arama suçu özgü suçlar kategorisinde yer almaktadır. Bu sebeple haksız arama suçunun faili ancak bir kamu görevlisi olabilir. Suçun faili olabilmek açısından kamu görevlisinin arama yetkisine sahip olması gerekip gerekmediği konusu ise tartışmalıdır.
Suçun mağduru açısından ise özel bir durum aranmadığından herkes bu suçun mağduru olabilmektedir.
Haksız arama suçu kanunda iki seçimlik hareketin yapılmasına bağlanmıştır. Suçun oluşabilmesi için:
-Kamu görevlisi tarafından hukuka aykırı bir şekilde mağdurun üzeri aranmalı
-Ya da kamu görevlisi tarafından haksız bir şekilde mağdurun eşyasının aranması gerekmektedir.
Örneğin, bir kişinin ceplerinin, el çantasının, bavulunun veya özel otomobilinin hukuka aykırı bir şekilde kamu görevlisi tarafından aranması halinde 'Haksız Arama Suçu' oluşacaktır. Dikkat edilmesi gereken husus yapılan aramanın hukuka aykırı olması gerektiğidir. Nitekim, kamu görevlisi tarafından mevzuatın izin verdiği ölçüde yapılan aramalarda görevin ifası söz konusu olacağından 'Haksız Arama Suçu' oluşmayacaktır.
Haksız arama suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Fail, yaptığı aramanın hukuka aykırı olduğunu bilerek ve isteyerek eylemini gerçekleştirmelidir. Failin saiki veya amacı suçun oluşumu açısından bir önem taşımamaktadır.
Salt hareket suçu olan haksız arama suçunun icrai hareketleri kısımlara bölünebildiğinden suça teşebbüs mümkündür. - Adana Ceza Avukatı - Avukat Gökhan ER
HAKSIZ ARAMA SUÇUNUN CEZASI NEDİR ?
Haksız arama suçunun cezası TCK Madde 120 ile; "Hukuka aykırı olarak bir kimsenin üstünü veya eşyasını arayan kamu görevlisine üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir." şeklinde düzenlenmiştir.
İlgili maddeden görüleceği üzere haksız arama suçunun cezası üç aydan bir yıla kadae hapis cezasıdır. O halde, haksız arama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Yine diğer şartların da varlığı halinde hükmolunan hapis cezası için HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararı verilebilir. Yine diğer şartların varlığı halinde fail hakkında hükmolunan hapis cezasının ertelenmesi mümkündür. - Adana Ceza Davası - Adana Ceza Mahkemeleri
HAKSIZ ARAMA SUÇUNDA ŞİKAYET
Haksız arama suçunun takibi şikayete bağlı suçlar kategorisinde değildir. Nitekim, suçun soruşturulması ve kovuşturulması için şikayet süresi de bulunmamaktadır. Bu nedenle herhangi bir şikayet süresi olmadığı gibi suçtan bireysel olarak mağdur olan kişi şikayetten vazgeçmesi de kamu davasını etkilemeyecektir. - Adana Ceza Avukatı, Ceza Mahkemeleri..
Haksız arama suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup, suç nedeniyle dava zamanaşımı süresi içerisinde şikayet hakkı kullanılabilir.
HAKSIZ ARAMA SUÇUNDA UZLAŞTIRMA
Haksız arama suçu uzlaştırma kapsamında yer almamaktadır. Nitekim, bu suçta taraflar arasında uzlaşma prosedürü uygulanması gerekmemektedir. Bu sebeple suçun soruşturulması ve kovuşturulması için taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanmasına lüzum yoktur.
