Vergi Yargısında Dava Açma Sürelerinin İşleyişi Nasıldır
Genel ve özel dava açma süreleri şeklinde iki tür dava süresi bulunmaktadır. Bunların dışında, yasalarda belirtilen özel durumların gerçekleşmesi hâlinde; ek sürelerde de vergi davaları açmak mümkündür. Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak görev alanına giren davalarda, dava açma süresi; 60 gündür. İdari mahkemelerin görev alanına giren davalarda, süre yine 60 gündür. Vergi mahkemelerinin görevine giren davalarda ise, 30 günlük vergi davaları açma süresi bulunmaktadır.
Kanunlara Göre Uygulanan Özel Hükümler
Kaynak olarak, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda; vergi mahkemelerindeki dava açma süresi, 30 gün olarak belirlenmiştir. 2577 sayılı bu kanun, vergi mahkemelerinde açılacak davalarda süreyi belirlerken, özel kanunlardaki düzenlemeleri saklı tutmuştur. Nitekim, birçok yasada da; konumuzu ilgilendiren dava açma sürelerine rastlamak mümkündür. 6183 sayılı kanuna göre; ödeme emrine karşı açılacak davalar, 7 günlük bir süreye tâbi tutulmuştur. Ancak, Danıştay tarafından verilen kararda; dava açma süresinin belirtilmemiş olması durumunda, 30 günlük süre uygulanabilmektedir. 6183 sayılı kanunun, 9 ve 13. maddelerine göre haklarında ihtiyati haciz uygulananlarda süre; 7 gündür.
Vergi Borçlarında ve Emlak Vergisi Davalarında Süreler
Vergi borçlarından dolayı, haklarında yurtdışına çıkma işlemi uygulanan kişilerde; dava açma süreleri, yine 30 gündür. Ancak bu davaların idare mahkemesinin görev konusuna girdiği hâllerde; süre, 60 güne çıkmaktadır. Vergi borcu dolayısıyla yurtdışı çıkış yasağı, mahkeme kararına bağlı olarak uygulanır. Bundan dolayı, şimdilik bu konularda dava açma yoluna gidilmemektedir. Vergi borcu dolayısıyla yurtdışı çıkış yasağı uygulamalarına son verilmiştir. Emlak Vergisiyle ilgili olarak; takdir komisyonlarınca belirlenmiş arsa, arazi değerlerine karşı davalar; diğer bir husustur. İlgili kurum ile kuruluşlarla, mahalle ve köy muhtarlıklarınca açılacak davalarda; dava açma süreleri, 15 gündür. Vergi davaları açma sürelerinde, dava açmak yerine; düzeltme talep eden mükelleflerin düzeltme talepleri, zımnen reddedilebilir. Bu hâllerde dava açma süresi, düzeltme talep etmek için harcanan gün sayılarının düşülmesi suretiyle hesaplanır.
Vergi Hukuku ile İlgili Genel Düzenleyici İşlemler
Vergi hukuku ile ilgili genel düzenleyici işlemlere karşı doğrudan açılacak davalarda görevli olan mahkeme; Danıştay'dır. Danıştay'ın ilgili dairesi bu tip davalara, ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakar. Bu tip soyut ya da objektif iptal davalarında dava açma süreleri ise, 60 gündür.
Tatile Denk Gelen Dava Açma Sürelerinin Uzaması
Söz konusu sürelerin son günü, resmi tatil gününe denk gelir ise; süre uzar. İlgili süre, tatili izleyecek ilk iş gününün mesai saati bitimine kadar uzamaktadır. Sürelerin son gününün, adli tatile gelmesi hâllerinde; 5 Eylülden itibaren süreler, 7 gün uzamış sayılmaktadır. 1 Ağustos ile 5 Eylül arası adli tatildir. Mali tatiller, 1-20 Temmuz arasıdır. Bu zaman diliminde de, dava açma süreleri işlememektedir. Fakat temyiz müracaatlarında, mali tatilin herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Yani kısacası, mali tatilde; temyiz ve itiraz süreleri uzamamaktadır.
